Հայի վարքականոնը

Մեր պատմության ծանր վայրիվերումները, մեր հայրենիքի և պետականության կորուստը դարերի ընթացում, մեր ժողովրդի աննախադեպ չափերի հասնող կոտորածները, թշնամիների կողմից մեր մշակույթի և պատմության զավթումն ու յուրացումը կամ ավերումն ու ոչնչացումը, մեզ բռնի կերպով աշխարհով մեկ սփռելը, մեզ սպառնացող ուծացման վտանգը, մեր մտքի և աշխատող - արարող ձեռքի արդյունքը օտարներին անսակարկ բաշխելն ու հաճախ ձեռնունայն մնալը, այսօր էլ մեր հայրենիք-պետությանը սպառնացող մահաբեր վտանգը մեզ՝ հայերիս, պիտի սթափեցնեն, և մենք պիտի ինքներս մեզ ճանաչենք ու հաշվետու լինենք մեզնից յուրաքանչյուրի և հայրենիք-պետության առաջ:

Այս վարքականոնը` հայի վարքականոնը, տարիների ընթացքում է կուտակվել ու դարձել մեկ ամբողջություն. չի՛ կարող մարդը հասարակության մեջ ապրել առանց որոշակի կանոնների, միայն թե այդ կանոնները պետք է ուղղված լինեն տվյալ ազգի բարոյական, պատմական, մշակութային, տնտեսական և քաղաքական շահերի պահապանմանը:

Ես առաջինը նշեցի «բարոյական»-ը…

Ահա այդ վարքականոնը.

ա) Հա՛յ, սիրի՛ր, հարգի՛ր, օգնի՛ր և երբեք մի՛ վնասիր հային, որտեղ էլ դու և նա ապրեք:
բ) Ամեն մի հայ, և բոլոր հայերս լինենք մեր ազգի և մեր հայրենիք -պետության մշակն ու տերը:
գ) Հայրենիքի և պետության շահը գերադասենք անձնական շահերից, որտեղ էլ ապրենք, ինչ դիրք ու պաշտոն էլ ունենանք այդ երկրի հասարակության մեջ:
դ) Մեր պետության և հայրենիքի շահերը երբեք չստորադասենք թեկուզ և բարեկամ հորջորջվող հզոր պետության շահերին՝ ինչ պաշտոն էլ գրավենք այդ երկրում:

ե) Պատմությունից դասեր քաղենք և չկրկնենք հին սխալները. գալիք սերունդները հիշաչար են լինում և չեն ներում իրենց պապերի քաղաքական սխալերը, որ հանգեցնում են մարդկային, մշակութային ու Երկրի կորստի:
զ) Ազգի մեծահարուստների հարստությունը միայն իրենցը չէ, այլ ազգինն ու հայրենիքինն է, հայրենիքին և իր ժողովրդին չծառայած հարստությունը կծառայի օտարին կամ թշնամուն, իսկ հարստության տերը պարզապես ոչնչացվում է հենց այդ երկրի կողմից, ուր ինքը շռայլել է իր հարստությունը: Փաստերը շատ են. հիշենք օսմանյան կայսրությունում մեծահարուստ հայերի հանդեպ թուրքական պետության դաժանություններն ու ունեզրկումը: Չմոռանանք. որ այսօր էլ հազարավոր մեծահարուստներ ունենք օտար երկրներում:
է) Հզոր լինենք և հիշաչարություն ունենանք մեր թշնամիների հանդեպ. թշնամին հաշվի է նստում ուժեղի և հնարավոր վրեժի հետ:
ը) Լինենք ժուժկալ, ապրենք չափավոր և մարդավայել կենցաղով մեր հայրենիք-պետության մեջ և առայժմ օտար երկրում՝ հայրենիք վերադառնալու ստույգ ծրագրով.
թ) Բացառենք օտարների հետ ամուսնությունը.
հայ երեխային հա՛յ կինը պիտի ծնի,
հայ կինը հա՛յ երեխա պիտի ծնի:
ժ) Ազգի ապագան այսօր է կերտվում. կրթենք ու դաստիարակենք մեր երեխաներին ազգային ոգով և հայրենիքի հանդեպ սիրո, իսկ պետության հանդեպ` հարգանքի և պատասխանատվության զգացումով:

ժա) Հիշենք` գաղափարախոսություններն ու ուսմունքները անցողիկ են` գալիս ու գնում են, մնայունը ազգն է: Օտար դավանանքներն ու գաղափարախոսությունները ավերածություններ են անում մեր մտքերում, հոգիներում և հայրենիքում. պետք է ազգովին մերժենք դրանք:
ժբ) Հիշենք. հարգում են ոչ թե այն ազգին, ումից վերցնում են, այլ նրան, ում տալիս են:
ժգ) Հարգենք և սիրենք ինքներս մեզ` մեր ազգը, մեր լեզուն, մեր հայրենիքը, մեր պետությունը.
զավակը չի կարող չսիրել իր ծնողներին, որոնք նրան կյանք են տվել, սնել ու կրթել են և ժառանգել են հոգևոր հարստություն ու նյութական կարողություն:
ժդ) Օտարության մեջ, մանավանդ անապահով և վտանգված պայմաններում ապրող ամեն մի հայ, եթե անգամ իր երակներում ունի 1 տոկոս հայի արյուն, նրան պետք է բերել հայկական հոգևոր և մշակութային դաշտ, նա պիտի իմանա, որ հայ լինելը ոչ միայն պատիվ է, այլև ապահով և շահավետ, որովհետև հայկական բարեգործականները նրան կօգնեն ամենուրեք: Բայց այդ օգնությունը պետք է լինի հսկողության տակ, որպեսզի որևէ մեկը չփորձի եղծել և օժանդակությունը ստանալուց հետո դավադրորեն հեռանալ:
Հայը հային պիտի բարի աչքով նայի, փնտրի, գտնի և օգնի նրան, բայց և պատժի, եթե որևէ մեկը փորձի վնասել և պառակտել Հայությանը։
ժե) Հազար և ավելի տարիներ բուն Հայաստանում պետականությունը կորցրած հայ ժողովուրդի մեջ թուլացել է պետականաստեղծման քաղաքական կարողությունն ու ձգտումը, թեև օտար երկրներոմ ապրած շատ հայեր այդ երկրներում եղել են հզոր և ուժեղ քաղաքական գործիչներ, որոնք իրենց ապրած երկրներում եղել են պետականության հզորացման ազնիվ նվիրյալներ․

Հիշենք Բյուզանդիայի թվով 21 կայսրերին, Ռուսական Կայսրության պետական գործիչ, Ցարից հետո երկրորդ անձ Միքայել Լորիս-Մելիքովին, Արաբական երկրներում ազգությամբ Հայ վարչապետներին և այլոց։ Սա վկայում է և ապացուցում, որ Հայի մեջ չի ոչնչացել իսպառ պետականաստեղծման կարողությունը։ Մենք պիտի ի մի բերենք մեր այդ հզոր կարողությունը և իրականացնենք Հայաստանում պետականաստեղծման և պահպանման գործը։
ժզ) Վերը նշվածից ելնելով՝ լինել զգոն և հետևողական և թույլ չտալ, որ դրսի քաղաքական օտար ուժերը Հայաստանում նշանակեն մեր երկրի նախագահ կամ վարչապետ, արտգործնախարար կամ պաշտպանության նախարար։ Անկախության 35 տարիներին քաղաքական այդ միջամտությունը գործել է ակնհայտ: Հենց դա էլ բերեց նրան, որ Արցախյան առաջին պատերազմում մեր հաղթանակը պաշտպանողներ չեղան ՝ սկսած ՀՀ նախագահներից և մյուս պատասխանատու պաշտոնյաները։
Երկրորդ Արցախյան պատերազմը և պարտությունը պարտադրվեցին և ընդունվեցին դրսից նշանակված ղեկավար պաշտոնակատարների կողմից:

ժէ) ցանկացած ժողովուրդ, երբ ազատագրվել է գաղութատիրական լծից, իր քաղաքական և տնտեսական ազատությունը հաստատել է Անկախության Հռչակագրով։
Անկախության Հռչակագիրը անբեկանելի և անժամանցելի փաստաթուղթ է, որը ապահովում է տվյալ ժողովրդի և նրա ստեղծած պետության անկախության փաստն ու հարատևումը՝ իր ընդունած Սահմանադրությամբ։
Ոչ մի պաշտոնյա՝ նախագահ կամ վարչապետ, չունեն քաղաքական և իրավական լիազորություն՝ չեղյալ հայտարարելու Անկախության Հռչակագիրը և կամայականորեն փոխելու ՀՀ Սահմանադրությունը:

Ազգն ու ժողովուրդը ինքն է իր երկրի ու պետության տերը, պարզապես մանկուց պետք է սնել ու պատվաստել սերը հայրենիք-պետության հանդեպ և սովորեցնել պետականաստեղծման, պետությունը պահելու և պաշտպանելու քաղաքական հնարներն ու գաղտնիքները:
Մենք ունենք այդ ներուժը։
Այս հոգևոր շաղախը կարող է գործուն ուժ լինել, երբ ամեն հայ ամեն օր ասի ու լսի`
ԲՈԼՈՐ ՀԱՅԵՐՍ ԻՐԱՐ ԲԱՐԵԿԱՄ ԵՆՔ.
*Հայը հային չի՛ կարող սպանել:
*Չի՛ կարող հայը հային խաբել, խարդավել, վնասել նյութապես ու բարոյապես, որովհետև իրապես բարեկամ ենք մենք, եղբայր ու քույր ենք մենք:
Սիրենք միմյանց, և մենք կլինենք անպարտ մեր հայրենիք-պետության՝ Արարչի գծած սահմաններում:

Մարի ԲԱՐՍԵՂՅԱՆ-ԽԱՆՋՅԱՆ
Գրող, հրապարակախոս

Հեղինակի նյութեր

• ԱՄՆ նախագահներն ընտրվում են հայերի քվեների շնորհիվ
• Մենք կորցրե՞լ ենք արդյոք Արցախը, թե՞ սա ժամանակավոր հողային զիջում է
• Իմ մտորումները. Հայոց Ցեղասպանության 100-ամյակի օրերին
• Կորսված կյանքիս օրագիրը
• Կորսված կյանքիս օրագիրը
• Թուրքիայում չկա թուրք տիտղոսակիր ազգը
• Միաբանվենք ազնիվ հայ ֆիդայիների պես
• Մոլորված քաղաքականություն
• Հայ մտավոր ուժի «գույքագրումն» ուշացնում ենք
• Քո Հոգին արդար hացի էր նստում մեր մեծերի հետ և խոսում ամեն հայի դարդ ու ցավից
• Անատոլիա՞․․․ո՛չ, Հայաստան
• Հայի աչքերում լույս կա (Կարսում)
• Անկախությունն է պետականության հայրը
• Մի օր կավարտվի այս չար «ներկայացումը» (ծպտյալ ասորի)
• Հայկական պարը
• «Մեծ ոճիրը»
• Не так ст­рашен черт, как его малюют!
• Արա­րատ Միր­զո­յան, Ձեր հրա­ժա­րու­մը փա­րի­սե­ցիու­թ­յուն է
• Ինչու՞ են մա­հա­նում մեր զին­վոր­նե­րը՝ դեռ չհայ­րա­ցած մեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րը
• Ինչպես միշտ՝ Կալաշնիկով

Մեկնաբանություններ